Στην KOUMENTAKIS and Associates Law Firm έχουμε βαθιά πίστη στις αξίες και τα οφέλη της προληπτικής δικηγορίας. Δεν περιοριζόμαστε στις ορθές, μόνον, συμβατικές προβλέψεις ή/και στη χάραξη της σωστής στρατηγικής στις υποθέσεις των πελατών μας. Προχωρούμε στην αξιολόγηση των δυσμενών συνεπειών υφισταμένων νομοθετικών ρυθμίσεων και, κατά λογική ακολουθία, σε προτάσεις νομοθετικών παρεμβάσεων για την αποτροπή τους.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται οι σκέψεις του Σταύρου Κουμεντάκη, Senior Partner που ακολουθούν σχετικά με τις (δυσοίωνες-δυστυχώς) προβλέψεις από την εφαρμογή του νέου νόμου για τις ανώνυμες εταιρείες σε ό,τι αφορά τις ρυθμίσεις του για τις συμβάσεις με τους μετόχους και διοικητές τους.
Ο κίνδυνος κατάχρησης των υφιστάμενων ευχερειών από κακόπιστους μικρομετόχους είναι περισσότερο ορατός. Η προτεινόμενη, από μέρους μας, νομοθετική παρέμβαση έχει ήδη υιοθετηθεί από το ΣΒΒΕ και προωθηθεί αρμοδίως.
Ο δημόσιος διάλογος έχει ανοίξει!
Ο ΝΕΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ
Οι συμβάσεις της Α.Ε. με βασικούς μετόχους, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και συνδεδεμένα μέρη: Το πρόβλημα με τις (δυνητικά) δραματικές συνέπειες
A. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Η ΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
1. Η νέα νομοθεσία για τις ανώνυμες εταιρείες
Με πρόσφατο νόμο (ν. 4548/2018) ολοκληρώθηκε μια αξιέπαινη προσπάθεια για την αναμόρφωση του δικαίου των ανωνύμων εταιρειών και η αντικατάσταση ενός νομοθετήματος εκατονταετίας. Οι αλλαγές είναι, σε κάποιες ενότητες, σαρωτικές. Η (προσεκτική) προσαρμογή των καταστατικών των ανωνύμων εταιρειών θα πρέπει να γίνει, μέσα στο 2019. Η εφαρμογή όμως των διατάξεών του συγκεκριμένου νόμου ξεκινά άμεσα: από 1.1.2019
2. Οι συμβάσεις της ΑΕ με βασικούς μετόχους, μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και συνδεδεμένα μέρη
Ένα από τα περισσότερο σημαντικά ζητήματα που διαχειρίζεται ο νέος νόμος είναι εκείνο της σύναψης των συγκεκριμένων συμβάσεων.
Το θέμα έχει αντιμετωπίσει ήδη ο Κοινοτικός νομοθέτης στην Οδηγία 2017/828: Αυτή όμως αφορά, αποκλειστικά, εταιρείες με μετοχές εισηγμένες σε οργανωμένη αγορά. Ο νέος νόμος υιοθετεί (άρθρα 97, 99 επ.) για όλες τις εταιρείες τις προβλέψεις της συγκεκριμένης Οδηγίας. Είναι σωστό αυτό για τις μη εισηγμένες;
3. Οι επιλογές του νέου νόμου και οι (δραματικοί) κίνδυνοι για τους μετόχους πλειοψηφίας
Με βάση τις επιλογές του νέου νόμου ΔΕΝ δικαιούται να συμμετάσχει στη διαδικασία για τη λήψη αποφάσεων στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση εκείνος (μέλος ΔΣ ή μέτοχος), ο οποίος αντλεί συμφέρον (άμεσα ή έμμεσα) από τη συγκεκριμένη συναλλαγή. Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι πως η τελική απόφαση ανήκει στη Γενική Συνέλευση, η οποία συγκαλείται για το συγκεκριμένο ζήτημα έπειτα από αίτημα του 5% (μόλις) του μετοχικού κεφαλαίου. Στη συγκεκριμένη Γενική Συνέλευση ψηφίζουν μόνον οι λοιποί μέτοχοι-στην πράξη δηλ. ΜΟΝΟΝ ο (συνηθέστατα ένας) μέτοχος μειοψηφίας.
Η επιλογή αυτή (φαίνεται ότι) σκοπό έχει την προστασία των μετόχων της μειοψηφίας και της ίδιας της εταιρείας από την αθέμιτη επιρροή των προσώπων που δικαιούνται να λαμβάνουν αποφάσεις για λογαριασμό της.
Δυστυχώς όμως αναμένεται να οδηγήσει στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα στα οποία η νομοπαρασκευαστική επιτροπή προσέβλεπε: Το προνόμιο των μετόχων μειοψηφίας του 5% να αποφασίζουν μόνοι για τα ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις της εταιρείας με τον πλειοψηφούντα, λ.χ., μέτοχο αναμένεται να οδηγήσει σε καταχρηστικές (ή/και εκβιαστικές) συμπεριφορές.
Η δυνατότητα η οποία σιωπηρά παρέχεται στον μέτοχο της πλειοψηφίας (ακόμα κι αν διαθέτει το 95% του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ) να αμυνθεί με (πολυετείς και κοστοβόρες) δικαστικές ενέργειες δεν εξασφαλίζει τα δικά του συμφέροντα ούτε και της εταιρείας.
4. Η λύση του «γόρδιου δεσμού»
Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία πως είναι αδήριτη η ανάγκη να βρεθεί μια λύση διαφορετική. Να επανέλθουμε, λ.χ., στο προηγούμενο (ασφαλέστερο και δικαιότερο) «καθεστώς» (αρθρ. 23α του ν.2190/1920): Οι μέτοχοι που αντλούν συμφέρον από μια σύμβαση να δικαιούνται να λάβουν μέρος στη Γενική Συνέλευση που θα παράσχει την τελική έγκριση, αλλά η άδεια για την σύναψή της να παρέχεται μόνο αν δεν αντιταχθεί το 1/3 του εκπροσωπούμενου σ’ αυτήν μετοχικού κεφαλαίου.
Το συγκεκριμένο ζήτημα εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους για την ομαλή λειτουργία των ανωνύμων εταιρειών.
Η λύση θα πρέπει να είναι απλή και άμεση!
Διαφορετικά: Χαρά στους κακοπροαίρετους μετόχους μειοψηφίας και στους δικηγόρους τους (βεβαίως κι εκείνους των μετόχων πλειοψηφίας)…
Β. ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΨΗ – Η ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΛΥΣΗ
1. Προοίμιο
1.1 Κατά τον πρόεδρο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για την αναμόρφωση του δικαίου των Α.Ε. ομ. καθ. Ευάγγελο Περάκη (Ευάγγ. Περάκη «Το Νέο Δίκαιο της Ανώνυμης Εταιρείας», Νομική Βιβλιοθήκη, 2018, σελ. 59) «δύο σημαντικότατα και μεγάλης δυσκολίας θέματα υπήρξαν αντικείμενο του νέου νόμου …το ζήτημα των αποδοχών των μελών του διοικητικού συμβουλίου …και το ζήτημα των συναλλαγών συνδεδεμένων μερών …των συναλλαγών εκείνων δηλαδή για τις οποίες υπάρχει υποψία ότι λαμβάνουν χώρα κατόπιν άσκησης αθέμιτης επιρροής (και προς όφελος) προσώπων που ελέγχουν ή διοικούν την εταιρεία…»
1.2 Η προς τούτο συσταθείσα νομοπαρασκευαστική επιτροπή ολοκλήρωσε επιτυχώς το τιτάνιο έργο της μετάβασης από ένα («χιλιομπαλωμένο») νομοθέτημα εκατονταετίας (κ.ν. 2190/1920) σε ένα σύγχρονο νομοθέτημα (ν. 4548/2018) το οποίο θα διέπει τη λειτουργία της ανώνυμης εταιρείας. Σε μιας τέτοιας όμως έκτασης έργο δεν θα ήταν δυνατό να αποφευχθούν προβλήματα. Κάποια, μάλιστα, σοβαρά.
2. Η διαχείριση των συναλλαγών συνδεδεμένων μερών – Οι επιλεγείσες λύσεις
2.1 Ο τρόπος που επελέγη από τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την αντιμετώπιση των παραπάνω (υπό 1.1) σημαντικών προβλημάτων και υιοθετήθηκε εν τέλει από το ν. 4548/2018 αποτυπώνεται (κατά βάση) στις διατάξεις των αρθρ. 97, 99 & 100 καθώς και σ’ εκείνη του αρθρ. 109.
2.2 Η διάταξη του αρθρ. 99, παρ. 1, ν. 4548/2018 προβλέπει ότι πρέπει να προηγείται άδεια του Διοικητικού Συμβουλίου της Ανώνυμης Εταιρείας προκειμένου να συναφθούν συμβάσεις με συνδεδεμένα μέρη (μέλη του ΔΣ της εταιρείας, πρόσωπα που ελέγχουν την εταιρεία, τα στενά μέλη της οικογένειάς τους, τα νομικά πρόσωπα που ελέγχονται από αυτά, Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές της εταιρείας κλπ-99 παρ. 2)
2.3 Η διάταξη του αρθρ. 97, παρ. 3, ν. 4548/2018 προβλέπει ότι όταν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου (ή τα προαναφερθέντα, υπό 2.2, συνδεδεμένα πρόσωπα) και την ανώνυμη εταιρεία, τα συγκεκριμένα μέλη ΔΕΝ δικαιούνται να ψηφίσουν. Αν μάλιστα η αδυναμία ψήφου αφορά τόσα μέλη ώστε να μην σχηματίζεται απαρτία, το θέμα παραπέμπεται στη Γενική Συνέλευση. Ακόμα όμως κι αν τα εναπομένοντα μέλη είναι αρκετά για λήψη απόφασης από το Διοικητικό Συμβούλιο, μέτοχος μειοψηφίας που κατέχει το 1/20 (ήτοι το 5%) του μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να επιβάλει (ούτως ή άλλως) τη σύγκληση Γενικής Συνέλευσης με αντικείμενο την παροχή ή μη της σχετικής έγκρισης (αρθρ. 100 παρ. 3)
2.4 Στην περίπτωση που το πρόσωπο που αφορά άμεσα ή έμμεσα η σύναψη της σύμβασης συμβαίνει να είναι μέτοχος, οι ψήφοι που αντιστοιχούν στις μετοχές του δεν υπολογίζονται ούτε στον σχηματισμό απαρτίας ούτε και στον σχηματισμό πλειοψηφίας (αρθρ. 100 παρ. 5). Αντίστοιχα όμως δεν υπολογίζονται ούτε οι ψήφοι που αντιστοιχούν στις μετοχές των συνδεδεμένων με τον ίδιο μερών. Συνεπώς: Ο μέτοχος της μειοψηφίας του 5% λ.χ. (είτε καλοπροαίρετος είτε κακοπροαίρετος), και ΜΟΝΟΝ αυτός, είναι εκείνος που θα λάβει την απόφαση που αφορά τον μέτοχο της πλειοψηφίας-του 95% λ.χ. Κατά την προσωπική του άποψη βέβαια και κατά το προσωπικό του συμφέρον και όχι, κατ’ ανάγκην, με βάση το εταιρικό.
2.5 Οι επιλογές του νέου νομοθετήματος (ν. 4548/2018) και ειδικά η προαναφερθείσα αποστέρηση του δικαιώματος ψήφου κινείται στη βάση της διάταξης του αρθρ. 9γ παρ. 4 της Οδηγίας 2007/36/ΕΚ (που προστέθηκε από την Οδηγία 2017/828).
2.6 [Παρενθετικά να σημειωθεί πως η διάταξη του άρθρ. 99 παρ.3 του ν. 4548/2018 προβλέπει μια σειρά εξαιρέσεων από την εφαρμογή της ανωτέρω τυπικής (και κατά την άποψή μας προβληματικής) διαδικασίας. Από τις συγκεκριμένες εξαιρέσεις αναμένεται, κατά την άποψή μας, να αποδειχθεί σημαντικότερη στην πράξη εκείνη της περίπτωσης (στ): από την εν πολλοίς επικίνδυνη και προβληματική διαδικασία εξαιρούνται οι συμβάσεις της εταιρείας που συνάπτονται με άλλη άμεσα ή έμμεσα ελεγχόμενη, οι οποίες συνάπτονται προς το συμφέρον της εταιρείας ή από την οποία δεν κινδυνεύουν τα συμφέροντα εκείνης και των μετόχων της μειοψηφίας. Η περίπτωση αυτή αναμένεται να αποδειχθεί δημοφιλής στην πράξη, είναι όμως αρκετά αόριστη ως προς τα συγκεκριμένα κριτήριά της και αφορά σε μέρος μόνον των επίμαχων συναλλαγών].
2.7 Όσα παραπάνω αναφέρθηκαν σχετικά με την αποστέρηση του δικαιώματος ψήφου στο Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση) ισχύουν, δυστυχώς, και όταν πρόκειται να καταβληθούν αμοιβές στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου στο πλαίσιο κάποιας ειδικής σχέσης (στο πλαίσιο λ.χ. των συνήθως επιλεγομένων συμβάσεων εργασίας, έργου ή εντολής-αρθρ. 109 παρ. 3): Και στις περιπτώσεις αυτές εκείνος που ΜΟΝΟΣ θα αποφασίσει είναι ο μέτοχος του 5% και όχι ο μέτοχος του 95% (αν ο τελευταίος συμβαίνει να είναι και το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου το οποίο αφορά η συζήτηση για τις καταβλητέες αμοιβές).
2.8 Συμπερασματικά: Σε οποιαδήποτε από τις ανωτέρω περιπτώσεις (:σύναψη σύμβασης ανάμεσα στην ανώνυμη εταιρεία και συνδεδεμένα μέρη ή/και μέλη ΔΣ-των συμβάσεων για τις αμοιβές τους συμπεριλαμβανομένων), βεβαίως και σε πληθώρα άλλων, παρουσιάζεται το απολύτως οξύμωρο εκείνος στον οποίο αναγνωρίζεται η εξουσία για λήψη μιας δυνητικά πολύ σημαντικής απόφασης στο πλαίσιο μιας ανώνυμης εταιρείας, να μην είναι ο μέτοχος του 95% αλλά εκείνος του 5%
3. Η επιστημονική προσέγγιση
3.1 Με βάση όσα ο ομοτ. καθ. κ. Ευαγγ. Περάκης αναφέρει (Ευάγγ. Περάκη «Το Νέο Δίκαιο της Ανώνυμης Εταιρείας», Νομική Βιβλιοθήκη, 2018, σελ. 63): «Σε κάθε περίπτωση πάντως η αποστέρηση του δικαιώματος ψήφου μπορεί να θεωρηθεί πράγματι υπερβολικό μέτρο, λόγω των ενδεχόμενων συνεπειών της, λόγω δηλ. της δυνατότητας μιας παρακωλυτικής μειοψηφίας του 1/20 του μετοχικού κεφαλαίου να ζητήσει ΓΣ με σκοπό να απορρίψει εκεί η ίδια τις συναλλαγές με μετόχους-μέλη της εταιρικής διοίκησης με τους οποίους έχει κακές σχέσεις και που, αυτοί, θα αδυνατούν να ψηφίσουν. Θα πρέπει συνεπώς να γίνει δεκτό ότι η άρνηση της μειοψηφίας να δώσει την άδεια σύναψης της σύμβασης θα ελέγχεται και αυτή με την ΑΚ 281»
3.2 Η προτεινόμενη από τον καθ. κ. Ευαγγ. Περάκη λύση (της δικαστικής διάγνωσης της καταχρηστικότητας της άρνησης του μετόχου του 5%) φαίνεται να παραπέμπει το θέμα στο απώτερο μέλλον με σημαντικό κόστος για τις εμπλεκόμενες εταιρείες και, προεχόντως, ανασφάλεια ως προς το αποτέλεσμα. Οι επιχειρηματικές αποφάσεις όμως δεν ενδείκνυται να αναμένουν μακρόχρονες δίκες. Είναι σε όλους γνωστό (δικηγόρους, επιχειρηματίες, «θεσμούς» κλπ) τι σημαίνει αναμονή έκδοσης τελεσίδικης, (εκδίκαση σε α’ και β’ βαθμό) ή/και αμετάκλητης απόφασης για οποιοδήποτε θέμα. Πολύ περισσότερο απόφασης σχετικής με τη διάγνωση (ή μη) καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος.
4. Η ratio των ρυθμίσεων της οδηγίας 828/2017
4.1 Η ratio των ρυθμίσεων της οδηγίας 828/2017 (δεν χωρεί αμφιβολία πως) είναι η διασφάλιση: (α) της εύρυθμης και απρόσκοπτης λειτουργίας των εταιρειών, οι μετοχές των οποίων έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά, και μιας επαρκούς εταιρικής διακυβέρνησης και απόδοσης καθώς και (β) η ενθάρρυνση της μακροπρόθεσμης ενεργούς συμμετοχής των μετόχων και η βελτίωση της διαφάνειας μεταξύ των εταιρειών και των επενδυτών. όπως προκύπτει ήδη από τις αιτιολογικές σκέψεις (recitals 2 και 3). Τελικός στόχος φαίνεται να είναι η ομαλή λειτουργία των «αγορών» ενόψει της συμμετοχής σ’ αυτές ευρύτατων τμημάτων του πληθυσμού της Ευρώπης αλλά και τις γενικότερης επίδρασής τους στις επιμέρους εθνικές οικονομίες. Ειδικότερα σε σχέση με συναλλαγές των εταιρειών αυτών με συνδεδεμένα μέρη αποσκοπείται και η «επαρκής προστασία των συμφερόντων της εταιρείας και των μετόχων που δεν είναι συνδεδεμένα μέρη, περιλαμβανομένων των μετόχων της μειοψηφίας» (αιτιολογικές σκέψεις 42 και 43).
4.2 Οι στόχοι αυτοί αλλά και γενικότερα οι ρυθμίσεις της οδηγίας 828/2017 αφορούν ρητά τις «εισηγμένες» εταιρίες και δεν επεκτείνονται και στις μη «εισηγμένες». Η επιλογή αυτή του ενωσιακού νομοθέτη δεν είναι τυχαία: Αν οι λόγοι που επιβάλλουν τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τις «εισηγμένες» εταιρίες συνέτρεχαν στον ίδιο ή παραπλήσιο βαθμό και σε σχέση με τις «μη εισηγμένες», είναι πρόδηλο, ότι θα εντάσσονταν και οι τελευταίες (έστω και με ελάσσονες διαφοροποιήσεις) στο ρυθμιστικό βεληνεκές της οδηγίας.
5. Η ελληνική πραγματικότητα
5.1 Ο κανόνας της Οδηγίας, όπως ήδη αναφέρθηκε, αφορά ΜΟΝΟΝ στις εισηγμένες. Ενσυνειδήτως όμως επιλέχθηκε από τη σχετική νομοπαρασκευαστική επιτροπή να επεκταθεί και στις μη εισηγμένες, αγνοώντας την σκληρή ελληνική πραγματικότητα που έχει δύο, τουλάχιστον, σκέλη:
(α) Μέχρι το 2007 δεν επιτρεπόταν καν η δημιουργία μονοπρόσωπης ανώνυμης εταιρείας. Μέχρι τότε προβαίναμε στη σύσταση ανωνύμων εταιρειών παρέχοντας ένα μικρό ποσοστό (γιατί όχι 5%;) σε κάποιον φίλο του, κατά βάση, αποκλειστικού μετόχου. Προφανώς δεν περνούσε από το μυαλό κανενός ότι το 5% θα ήταν δυνατό να αποκτήσει εξουσία στη «ζωή και στο θάνατο»…
(β) Οι μετοχές των μη εισηγμένων ανωνύμων εταιρειών ανήκουν συνήθως σε ένα στενό κύκλο προσώπων (μελών της ίδιας οικογένειας, στενών συγγενών ή φίλων) ενώ κατά κανόνα ένα πρόσωπο είναι ο βασικός μέτοχος και «τρέχει» την εταιρία. Οι μέτοχοι με μικρά ποσοστά συμμετοχής στο εταιρικό κεφάλαιο είτε τα απέκτησαν με μεταβίβαση από τον βασικό μέτοχο είτε συμμετείχαν κατά τη σύσταση της εταιρίας (και στις δύο περιπτώσεις με -ή χωρίς- καταβολή του αντίστοιχου «τιμήματος», έχοντας πλήρη γνώση του ποιος διοικεί την εταιρία) είτε, τέλος, λόγω κληρονομικής διαδοχής. Η παροχή και σ’ αυτούς της ίδιας αυξημένης προστασίας που χρειάζονται οι μέτοχοι των «εισηγμένων» εταιριών με την ευρεία διασπορά των μετοχών τους όχι μόνο θα ήταν αδικαιολόγητη αλλά και θα μετέτρεπε τους μετόχους αυτούς σε δυνητικούς εκβιαστές της πλειοψηφίας, θα υπονόμευε την εύρυθμη λειτουργία της εταιρίας και θα μπορούσε να την οδηγήσει ακόμη και σε πλήρη απαξίωση.
5.2 Ενόψει τούτου, η επέκταση, με το ν. 4548/2018 των ρυθμίσεων του άρθρου 9γ § 4 της οδηγίας (άρθρα 99-101 ν. 4548/2018) και στις «μη εισηγμένες» εταιρίες όχι μόνο δεν είναι αυτονόητη αλλά και στερείται πειστικής αιτιολόγησης. Η ενυπάρχουσα σε κάθε νομοθετική ρύθμιση στάθμιση συμφερόντων των υπαγόμενων στη ρύθμιση προσώπων δεν φαίνεται να δικαιολογεί την επέκταση ενώ αντίθετα παραγνωρίζει ή, τουλάχιστον, δεν αξιολογεί επαρκώς την προαναφερθείσα (υπό 5.1) πραγματικότητα των «μη εισηγμένων» εταιριών στην Ελλάδα Έτσι, οι λόγοι που επιβάλλουν τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τις «εισηγμένες» εταιρίες δεν συντρέχουν στον ίδιο ούτε σε παραπλήσιο βαθμό και σε σχέση με τις «μη εισηγμένες», πράγμα που καθιστά «προβληματική» την επιλογή του Έλληνα νομοθέτη για επέκταση τους και στις τελευταίες.
6. Η προτεινόμενη λύση
Από όσα παραπάνω αναφέρονται δεν χωρεί αμφιβολία πως επιτακτική προβάλει η ανάγκη του περιορισμού της εφαρμογής της διάταξης του άρθρ. 100 παρ. 5 ν. 4548/2018 στις εισηγμένες μόνον εταιρείες και η τροποποίηση της (πριν την έναρξη μάλιστα της εφαρμογής του νέου νόμου-1.1.2019, με bold οι προσθήκες) ως εξής:
«Άρθρο 100…..Παρ. 5.
(α) Επί εταιρείας με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, στην περίπτωση που η συναλλαγή αφορά μέτοχο της εταιρείας, ο συγκεκριμένος μέτοχος δεν μετέχει στην ψηφοφορία της γενικής συνέλευσης και δεν υπολογίζεται για το σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας. Ομοίως δεν μετέχουν στην ψηφοφορία άλλοι μέτοχοι, με τους οποίους ο αντισυμβαλλόμενος συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99.
(β) Επί εταιρείας με μετοχές μη εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά, στην περίπτωση που η συναλλαγή αφορά μέτοχο της εταιρείας, ο συγκεκριμένος μέτοχος μετέχει στην ψηφοφορία της γενικής συνέλευσης και υπολογίζεται για το σχηματισμό της απαρτίας και της πλειοψηφίας. Ομοίως μετέχουν στην ψηφοφορία άλλοι μέτοχοι, με τους οποίους ο αντισυμβαλλόμενος συνδέεται με σχέση υπαγόμενη στην παράγραφο 2 του άρθρου 99. Στην περίπτωση όμως αυτή ισχύουν οι προβλέψεις για την απαρτία και πλειοψηφία των άρθρων 130 παρ. 3 και 132 παρ. 2.»
7. Επιμύθιο
Το νομοθέτημα (ν. 4548/2018) μοιάζει νομοτεχνικά άρτιο. Στην πορεία θα δοκιμαστεί. Εκτιμάται επιτυχώς.
Η νομοπαρασκευαστική επιτροπή φαίνεται πως έκανε εξαιρετική δουλειά. Ο Πρόεδρός της συνεχίζει να είναι, για όλους μας, δάσκαλος.
Όλα τούτα όμως δεν αναιρούν το γεγονός ότι η προαναφερθείσα διάταξη του αρθρ. 100 παρ. 5 μοιάζει (και είναι) προβληματική ως προς τις μη εισηγμένες εταιρείες.
Ευκταία η, κατά τα άνω, τροποποίησή της.
Σταύρος Κουμεντάκης
Senior Partner
Υ.Γ. Το Α’ μέρος αυτού του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, στις 18 Νοεμβρίου 2018
