Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν, την πρώτη μορφή επιχειρηματικών σχηματισμών στην ιστορία της ανθρωπότητας. Αποτελούν, επίσης, τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και τον κόσμο. Η συγκεκριμένη παραδοχή αποτελεί δεδομένο αδιαμφισβήτητο. Τα ποσοτικά στοιχεία την τεκμηριώνουν και μάλιστα με τρόπο εμφατικό. Οι οικογενειακές επιχειρήσεις συχνά συνδέονται, όχι ορθά, με τις μικρομεσαίες. Γνωστοί, παγκόσμιοι, επιχειρηματικοί κολοσσοί συνιστούν οικογενειακές επιχειρήσεις. Ακριβώς για τους συγκεκριμένους λόγους η αξία των οικογενειακών επιχειρήσεων θεωρείται (και είναι) απολύτως καθοριστική για την παγκόσμια οικονομία. Αυτονοήτως και για την εγχώρια. Τα (ειδικά) θέματα που καλούνται να διαχειριστούν είναι πολλά και πολυσύνθετα. Τα προβλήματά τους αντίστοιχα. Δεν τυγχάνουν, εντούτοις, της δέουσας προσοχής ούτε ειδικής μέριμνας σε νομοθετικό επίπεδο.
Υπάρχουν λύσεις;
Τι, όμως, είναι οικογενειακή επιχείρηση;
Στις 15.1.2016 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης η υπ’ αριθμ. (2016/C 013/03) Γνωμοδότηση (:Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας) της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ευρώπη ως πηγές νέας οικονομικής ανάπτυξης και καλύτερων θέσεων εργασίας». Διατυπώνεται, στο πλαίσιό της, σύσταση για την υιοθέτηση ενός ορισμού της οικογενειακής επιχείρησης.
Ως οικογενειακή επιχείρηση λοιπόν (κατά την εν λόγω έκθεση θα πρέπει να) προσδιορίζεται εκείνη όπου την πλειοψηφία (άμεση ή έμμεση) των δικαιωμάτων λήψης αποφάσεων ανήκει στο φυσικό πρόσωπο (ή πρόσωπα) που ίδρυσε την επιχείρηση ή είναι κύριος του εταιρικού κεφαλαίου της ή στον/στη σύζυγό του, στους γονείς του, στα τέκνα του ή στους άμεσους κληρονόμους των τέκνων του και, ταυτόχρονα, ένας εκπρόσωπος της οικογένειας ή των συγγενών συμμετέχει επίσημα στη διαχείριση ή στη διοίκηση της επιχείρησης.
Κι όσον αφορά τις εισηγμένες;
Οικογενειακές θα πρέπει (με βάση την ίδια έκθεση) να χαρακτηρίζονται οι εισηγμένες, στις οποίες το άτομο που σύστησε ή απέκτησε την εταιρεία ή η οικογένεια ή οι απόγονοί του κατέχουν το 25% (και πλέον) των δικαιωμάτων λήψης απόφασης.
Αξιολογήθηκε ωστόσο από την ίδια τη Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας, πως ο συγκεκριμένος ορισμός είναι υπερβολικά ευρύς. Προστέθηκε μάλιστα πως «θα πρέπει να περιοριστεί κατά τρόπον ώστε να τονίζει τον οικογενειακό χαρακτήρα της επιχείρησης, και ιδίως τους πολυγενεακούς σκοπούς των εργασιών της». Δεν κατέληξε, εντούτοις, σε έναν (περιορισμένο κατ’ εύρος) ορισμό της.
Αν μελετήσει κανείς την παγκόσμια βιβλιογραφία για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, θα διαπιστώσει ότι έχουν προταθεί ορισμοί «ων ουκ έστι αριθμός». Είναι δεδομένο λοιπόν πως δεν έχουμε ομονοήσει σε έναν κοινά αποδεκτό.
Οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν, εντούτοις, μια πραγματικότητα.
Μια πραγματικότητα μη επιδεχόμενη αμφισβήτησης.
Και, μάλιστα, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην οικονομία των ΗΠΑ
Στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα που έχει δημοσιευθεί στο Family Business Magazine:
(α) το 60% των επιχειρήσεων ελέγχονται από οικογένειες
(β) οι οικογενειακές επιχειρήσεις παράγουν το 64% του ΑΕΠ των ΗΠΑ και απασχολούν το 62% του εκεί εργατικού δυναμικού, και,
(γ) το 37% των top Fortune-500 επιχειρήσεων είναι ελεγχόμενες από οικογένειες.
Η σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία
Η σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή οικονομία μοιάζει, επίσης, συγκλονιστική. Η προαναφερθείσα Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στα στοιχεία της τελικής έκθεσης (11/2009) της ομάδας Εμπειρογνωμόνων «Επισκόπηση των ζητημάτων που σχετίζονται με τις οικογενειακές επιχειρήσεις: έρευνα, δίκτυα, πολιτικά μέτρα και υφιστάμενες μελέτες». Από την τελευταία προκύπτει πως οι οικογενειακές επιχειρήσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης-για όσες χώρες υπάρχουν στοιχεία:
(α) αποτελούν πάνω από το 60% έως 90% του συνόλου των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων,
(β) απασχολούν από το 40% έως το 50% του συνόλου των εργαζομένων .
(γ) συνεισφέρουν περίπου τα 2/3 του ΑΕΠ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (φαίνεται πως) δίνει ιδιαίτερη σημασία στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο του ενδιαφέροντος της ίδρυσε, το 1997, το European Family Businesses που αποτελεί οργανισμό της. Σκοπός του «η προαγωγή της ανάπτυξης και της συνέχειας των οικογενειακών επιχειρήσεων στην Ευρώπη, μέσω ενός ευρωπαϊκού προγράμματος βασισμένου στην ελευθερία, τις κοινές αξίες, τους κανόνες δικαίου, την ευημερία και την κοινωνική δικαιοσύνη». Με βάση στοιχεία που προέρχονται από τον συγκεκριμένο Οργανισμό τα πλέον πρόσφατα δεδομένα (:2009) ανά ευρωπαϊκή χώρα (οικογενειακές επιχειρήσεις επί του συνόλου) έχουν ως εξής:
Η σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην ελληνική οικονομία
Δημοσιεύθηκε, προ τριετίας, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση με τίτλο «An Overview of the Environment for Family Businesses in Greece». Συντονιστής της: το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ). Η συγκεκριμένη έκθεση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος FABUSS (Family Business Successful Succession)-(:έργο στο πλαίσιο του προγράμματος ERASMUS, το οποίο επιδίωκε να βοηθήσει νεαρά άτομα που συνδέονται με οικογενειακές επιχειρήσεις, να γίνουν ικανοί και αποτελεσματικοί «διάδοχοι»).
Με βάση τα στοιχεία της συγκεκριμένης έκθεσης, το 80% των ιδιοκτητών επιχειρήσεων στην Ελλάδα χαρακτηρίζουν την επιχείρηση τους οικογενειακή. Με άλλα λόγια: Το 80% των ελληνικών επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται ως οικογενειακές από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες τους. Το ποσοστό είναι εντυπωσιακό.
Οικογενειακές επιχειρήσεις και ελληνικό χρηματιστήριο
Το Χρηματιστήριο Αθηνών καλώς αντιλαμβάνεται την αξία και σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο της σχετικής κατανόησης και μέριμνάς του, ευγενώς μας παραχώρησε τμήμα των στοιχείων που συγκεντρώνει από τις γνωστοποιήσεις σημαντικών μεταβολών σε δικαιώματα ψήφου, σύμφωνα με το ν. 3556/2007. Ας ρίξουμε μια ματιά σε έναν από τους σχετικούς πίνακες:
Στις οικογενειακές επιχειρήσεις τη διοίκηση ασκούν, κατά βάση, οι κατέχοντες σημαντικά ποσοστά του μετοχικού τους κεφαλαίου. Αυτό αποτελεί ασφαλή κανόνα διάγνωσης και του οικογενειακού χαρακτήρα μιας επιχείρησης. [Ιδ. και ανωτέρω την προαναφερθείσα, υπ’ αριθμ. 2016/C 013/03 Γνωμοδότηση (:Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας) της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής].
Από τον συγκεκριμένο πίνακα (και τα αναλυτικά στοιχεία που τον συνοδεύουν) εξάγονται εξαιρετικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τις εισηγμένες στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών εταιρείες. Ένα εξ αυτών, αρκετά ασφαλές μάλιστα, είναι πως οι μεταξύ αυτών οικογενειακές υπερβαίνουν το 44% του συνόλου των εισηγμένων.
Από τα λοιπά συμπεράσματα επιλέγουμε εκείνα που περισσότερο ενδιαφέρουν στο πλαίσιο του παρόντος. Μεταξύ αυτών:
(α) Στο 44,3% των εισηγμένων στην Κύρια Αγορά του Χ.Α. οι ασκούντες διοίκηση κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 20% του μετοχικού τους κεφαλαίου (:πιθανότατα μέλη μιας ή περισσότερων οικογενειών). Αντίστοιχα: στο 35,2% των ίδιων εταιρειών, οι ασκούντες διοίκηση κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 1/3 του μετοχικού τους κεφαλαίου και
(β) Το 13,6% της χρηματιστηριακής αξίας των εισηγμένων στην Κύρια Αγορά του Χ.Α. αφορά εισηγμένες στις οποίες οι ασκούντες διοίκηση κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 20% του μετοχικού τους κεφαλαίου. Επίσης: το 8,1% της χρηματιστηριακής αξίας των ίδιων εταιρειών αφορά εισηγμένες, στις οποίες οι ασκούντες διοίκηση κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 1/3 του μετοχικού τους κεφαλαίου.
Με βάση τα στοιχεία που, κατά νόμο, οι εισηγμένες στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών παρέχουν, μπορούμε με ικανή ασφάλεια να εντοπίσουμε τις εξ αυτών οικογενειακές. Προκύπτει πως η συμμετοχή τους στο χρηματιστηριακό, επιχειρηματικό και οικονομικό γίγνεσθαι, δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Με άλλα λόγια: Οι οικογενειακές επιχειρήσεις έχουν σημαίνοντα ρόλο και στο Ελληνικό Χρηματιστήριο.
Τα θέματα που απασχολούν μια οικογενειακή επιχείρηση-ιδίως το θέμα της διαδοχής
Θα μπορούσαμε με ασφάλεια να καταλήξουμε, με βάση τα παραπάνω, πως οι οικογενειακές επιχειρήσεις αποτελούν το μυοσκελετικό σύστημα της ελληνικής οικονομίας. Δεν απολαμβάνουν, όμως, οποιουδήποτε ιδιαίτερου προνομίου. Δεν απολαμβάνουν (ούτε ποτέ απολάμβαναν) ιδιαίτερης προσοχής από την εκτελεστική εξουσία. Το πλέον ενδιαφέρον: Ουδεκάν από τους ερευνητές. Άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων (εμπεριέχουσες, αναμφισβήτητα και οικογενειακές), μοιάζουν (;) περισσότερο ενδιαφέρουσες…
Από την προαναφερθείσα έκθεση του ΕΒΕΑ προκύπτουν εξαιρετικά σημαντικά δεδομένα. Μεταξύ αυτών: τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις. Το σημαντικότερο, μεταξύ αυτών (φαίνεται πως είναι) το θέμα της διαδοχής.
Επτά στους δέκα ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων, σχεδιάζουν να παραδώσουν την οικογενειακή επιχείρηση στην επόμενη γενιά. Αυτό όμως δεν αποτελεί, φυσικά, μια διαδικασία αυτόματη ή, έστω, απλή.
Κατά την ίδια έκθεση, τα σημαντικότερα προβλήματα σχετικά με τη διαδοχή αφορούν τους υψηλούς φόρους μεταβίβασης, την ανάγκη προσαρμογής του προσωπικού της εταιρείας στο νέο καθεστώς ιδιοκτησίας και διαχείρισης, τις ανεπαρκώς ανεπτυγμένες διοικητικές ικανότητες των διαδόχων και το χαμηλό επίπεδο κατάρτισής τους.
Ο σημαντικότερος παράγοντας για την επιτυχημένη διαδοχή (φαίνεται πως) είναι η αλλαγή της νοοτροπίας του ιδρυτή/διοικητή. Μια τέτοια αλλαγή αφορά πληθώρα ενοτήτων. Από φαινομενικά απλά θέματα (την απομάκρυνσή του από την επιχειρηματική καθημερινότητα και τη λήψη των στρατηγικών αποφάσεων) έως και περισσότερο σύνθετα (:την υποβοήθηση του διαδόχου στην άσκηση διοίκησης και τη διαχείριση της επόμενης μέρας).
Η ανάπτυξη ενός σχεδίου διαχείρισης της διαδοχής είναι, αδιαμφισβήτητα, απολύτως αναγκαία. Η συνδρομή των κατάλληλων συμβούλων επίσης.
Η χώρα μας δεν χαρακτηρίζεται από έλλειψη συμβούλων (επιχειρηματικών, φορολογικών, νομικών).
Όλοι γνωρίζουμε πληθώρα τέτοιων.
Οι (αυτο)προβαλλόμενοι ως ειδήμονες επί θεμάτων διαδοχής, απεριόριστα πολλοί.
Οι πράγματι ικανοί, όμως, απολύτως ελάχιστοι.
Τα πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων
Στα σημαντικότερα πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων (ιδ. και ανωτέρω Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας) θα μπορούσαν, κατά κανόνα/ενδεικτικά, να ενταχθούν όσα στη συνέχεια αναφέρονται:
(α) Ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας των δραστηριοτήτων των οικογενειακών επιχειρήσεων και οι συγκεκριμένες αξίες που τις διέπουν.
(β) Η οικοδόμηση των ενδοεπιχειρηματικών σχέσεων στη βάση της εμπιστοσύνης. [Καθώς η οικογενειακή επιχείρηση χαρακτηρίζεται από την πρόθεση μεταβίβασής της στην επόμενη γενιά, με φροντίδα και υπευθυνότητα αντιμετωπίζει (κατά βάση) τους υπαλλήλους της. Εκείνοι είναι, εξάλλου, αυτοί που θα στηρίξουν (και) την επόμενη γενιά. Το στοιχείο αυτό ενισχύει, ακόμη περισσότερο, τις σχέσεις εμπιστοσύνης].
(γ) Η υψηλή ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών. Η δημιουργία μακροχρόνιων δεσμών με τους εργαζομένους, πελάτες, προμηθευτές και τοπικές κοινότητες.
(γ) Η επένδυση ικανών επιχειρηματικών κεφαλαίων και (επανεπένδυση) σημαντικού τμήματος των κερδών. Η προσπάθεια εστιάζεται στην οικοδόμηση μιας σταθερής, ανεξάρτητης και καινοτόμου επιχείρησης. Βασική μέριμνα συνιστά η απομείωση των επιχειρηματικών κινδύνων και η μεταβίβαση μιας υγιούς επιχείρησης στις επόμενες γενιές.
(δ) Η ανάπτυξη των οικογενειακών επιχειρήσεων με περισσότερο ισορροπημένο τρόπο, προκειμένου να επιτύχουν τους μακροπρόθεσμους (πολυγενεακούς) στόχους τους.
(ε) Η ανάπτυξη και λειτουργία των οικογενειακών επιχειρήσεων στη βάση ενός φυσικού συστήματος αξιών,
(στ) Το αίσθημα προσωπικής ευθύνης, η αφοσίωση και, ενδεχομένως, η αυτοθυσία εκείνων των μελών της οικογένειας που είτε τη διοικούν είτε/και εργάζονται στους κόλπους της
(ζ) Η προσπάθεια διαφύλαξης της εικόνας της επιχείρησης.
(η) Ο (αυτονόητος) σεβασμός έναντι εκείνων που συγκροτούν την επιχείρηση και αναλαμβάνουν τη διοίκησή της.
(θ) Η ικανότητα καλύτερης διαχείρισης καταστάσεων κρίσης όπως και περιόδων ύφεσης και στασιμότητας.
(ι) Το αίσθημα προσωπικής ευθύνης εκείνων που ασκούν τη διοίκηση και η προσπάθεια για διασφάλιση της μακροημέρευσης της επιχείρησης.
Επομένως: Τις οικογενειακές επιχειρήσεις χαρακτηρίζουν πληθώρα, έναντι των λοιπών, πλεονεκτημάτων.
Αξίζει το κόπο και να τα συνειδητοποιήσουμε και επάνω τους να σκύψουμε και περαιτέρω τις αξιοποιήσουμε.
Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή στην ως άνω Γνωμοδότηση Πρωτοβουλίας:
(α) Αναγνωρίζει τη μοναδική αξία των οικογενειακών επιχειρήσεων (σύμφωνα και με τη Small Business Act που ορίζει πως «Η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργήσουν περιβάλλον όπου οι επιχειρηματίες και οι οικογενειακές επιχειρήσεις να μπορούν να προοδεύσουν και στο οποίο η επιχειρηματικότητα ανταμείβεται»)
(β) Καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφενός μεν να υιοθετήσει μία ενεργή στρατηγική που θα προωθεί τις καλύτερες πρακτικές για τις οικογενειακές επιχειρήσεις στα κράτη μέλη αφετέρου δε να αναλάβει δράση για τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου και κανονισμών για τις οικογενειακές επιχειρήσεις.
(γ) Καλεί, μεταξύ άλλων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Να συμπεριλάβει κατηγορία οικογενειακών επιχειρήσεων στις ευρωπαϊκές στατιστικές (Eurostat), ώστε να συλλέγονται κατά τρόπο αποτελεσματικό δεδομένα για τις οικογενειακές επιχειρήσεις από τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες.
- Να προβεί σε βελτίωση της νομοθεσίας για τη μεταβίβαση οικογενειακών επιχειρήσεων από τη μια γενεά στην επόμενη, ιδίως από φορολογική σκοπιά, προκειμένου να μειωθεί η έκθεση αυτών των επιχειρήσεων σε προβλήματα ρευστότητας.
- Να προωθήσει το κλίμα της οικογενειακής οργάνωσης, που βασίζεται πρωτίστως στη μακροπρόθεσμη απασχόληση.
- Να συνδράμει στην προαγωγή της καινοτομίας μεταξύ των οικογενειακών επιχειρήσεων.
- Να συνδράμει στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης και την προαγωγή της έρευνας στον τομέα της οικογενειακής επιχειρηματικότητας.
- Να υποστηρίξει τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις και την ανάπτυξη, εκ νέου, της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας, ιδίως το είδος που συγκεντρώνει οικογενειακές επιχειρήσεις.
- Να θεσπίσει φορολογικές ελαφρύνσεις για τα κέρδη που επανεπενδύονται.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποτελεί γνωμοδοτικό όργανο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαβουλεύεται μαζί της, εναπόκειται όμως στη διακριτική ευχέρεια της τελευταίας να υιοθετήσει (ή μη) τις προτάσεις της. Δεν έχει, δυστυχώς, προκύψει κάποια περαιτέρω νομοθετική ενέργεια, ως προς τα μέτρα τα οποία ζητεί η ΕΟΚΕ στην ως άνω γνωμοδότησή της, .
Η σημασία των οικογενειακών επιχειρήσεων στην διεθνή, ευρωπαϊκή αλλά και εθνική οικονομία είναι αδιαμφισβήτητη. Κοινά επίσης (και από όλους) αποδεκτή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον της όσον αφορά τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Δεν έχει εντούτοις προχωρήσει στα επόμενα, απολύτως αναγκαία, θεσμικά βήματα (λ.χ. έκδοση Οδηγιών, Κανονισμών κλπ.) για την υποβοήθησή τους.
Πρέπει, άραγε, να περιμένουμε της πρωτοβουλίες εκείνης (της Ευρωπαϊκής Ένωσης) πριν δράσουμε;
Είναι προφανές πως όχι.
Η Πολιτεία οφείλει να λάβει τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να στηρίξει το 80% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων. Μεταξύ αυτών για τη θέσπιση φοροελαφρύνσεων (για τη μεταβίβαση από τη μια γενιά στην άλλη) και, αντίστοιχων, για την (επαν)επένδυση κερδών.
Αντίστοιχα όμως: Οι επιχειρηματίες που (αργά ή γρήγορα) θα κληθούν να παραδώσουν τα ηνία της επιχείρησής τους καθόλου δεν θα πρέπει να βραδυπορούν, δικαιολογίες (για τους ίδιους) αναζητώντας. Η έναρξη της κατάλληλης διαδικασίας, με την συνδρομή των καθ’ ύλην αρμοδίων, καθόλου δεν θα πρέπει να καθυστερήσει. Σκέψεις του τύπου: «Δεν με αφορά.-», «έχω/έχουμε καιρό…», «κανείς δεν θα τα καταφέρει καλύτερα!» μοιάζουν ανθρώπινες. Όχι όμως και δικαιολογημένες.
Επομένως: Η Πολιτεία οφείλει να πράξει τα δέοντα.
Οι επιχειρηματίες, τα αντίστοιχα.
Άμεσα.-
Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner
Υ.Γ. Συνοπτική έκδοση του άρθρου δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, στις 20 Σεπτεμβρίου 2020.
Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.