Εκθέσεις βιωσιμότητας: Διαπιστώσαμε σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, πως ο Κανονισμός (ΕΕ)2020/852 (Taxonomy/Ταξινομία) στοχεύει να προσδιορίσει, μεταξύ άλλων, τα κριτήρια με βάση τα οποία μια οικονομική δραστηριότητα είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη να προστατεύσει τους ανθρώπους της αγοράς αλλά και τους ιδιώτες επενδυτές από το Greenwashing˙ να διαφυλάξει τη διαφάνεια. Οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση, όμως, θα απέβαινε «άνευ αντικειμένου», αν οι πληροφορίες που απαιτούνταν από τις υπόχρεες επιχειρήσεις να δημοσιοποιηθούν δεν ήταν πιστοποιημένες από καθ’ ύλη αρμόδιους-εγνωσμένης αξιοπιστίας τρίτους, αν δεν βασίζονταν σε συγκεκριμένα πρότυπα και δεν ήταν επαρκώς αξιοποιήσιμα από όλους τους ενδιαφερόμενους.
Η αρτιότητα, πιστοποίηση και αξιοποιήσιμο των πληροφοριών
Τα εισαγωγικά αναφερόμενα κενά ήρθε να καλύψει η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2464/14.12.2022. Ήδη από τις αιτιολογικές της σκέψεις (ενδ.: Αιτ. Σκέψη 9 & 11) συναντάμε τη μέριμνα για τους πελάτες, εργαζόμενους, επενδυτές, αποταμιευτές, κοινωνικούς εταίρους, μη κυβερνητικές οργανώσεις, φορείς χάραξης πολιτικής, περιβαλλοντικές οργανώσεις. Σημαντική επίσης (αν και εκ περισσού, μάλλον, διατυπούμενη) διαπίστωση (ενδ.: Αιτ. Σκέψη 9 & 12) πως «…η άρτια υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας μπορεί να ενισχύσει την πρόσβαση μιας επιχείρησης σε χρηματοοικονομικά κεφάλαια». Εξάλλου (Αιτ. Σκέψη 32): «Για να μπορούν οι επενδυτές να κατανοούν καλύτερα το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ της λογιστικής αξίας πολλών επιχειρήσεων και της αποτίμησής τους στην αγορά, το οποίο παρατηρείται σε πολλούς τομείς της οικονομίας, θα πρέπει να απαιτείται επαρκής υποβολή εκθέσεων για τους άυλους πόρους…» για όλες τις επιχειρήσεις (εκτός από τις πολύ μικρές) «των οποίων οι μετοχές έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ένωση».
Υπόχρεα νομικά πρόσωπα
Επιχειρήσεις που είναι υπόχρεες στη δημοσιοποίηση των κρίσιμων πληροφοριών είναι-μεταξύ άλλων (αρ. 19α§1 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ): Οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (εξαιρούνται οι πολύ μικρές), οι οποίες είναι οντότητες δημοσίου συμφέροντος. Στην έκθεση διαχείρισής τους υποχρεούνται να περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση των επιπτώσεων της επιχείρησης σε θέματα βιωσιμότητας, καθώς και τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα θέματα βιωσιμότητας επηρεάζουν την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της επιχείρησης.
Οι εξ αυτών μικρές και μεσαίες δικαιούνται (αρ. 19α§6 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ) να υποβάλλουν περιορισμένες σε εύρος δεδομένων, στοιχείων και πληροφόρησης εκθέσεις βιωσιμότητας. Μάλιστα, τα οικονομικά έτη που αρχίζουν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2028 δικαιούνται να μην συμπεριλάβουν τις εν λόγω πληροφορίες στην έκθεση διαχείρισής τους.
Υπόχρεες είναι, επίσης-(αρ. 29α§1 Οδηγίας 2013/34/ΕΕ), οι μητρικές επιχειρήσεις μεγάλου ομίλου. Οι εν λόγω επιχειρήσεις συμπεριλαμβάνουν στην ενοποιημένη έκθεση διαχείρισης τους τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση των επιπτώσεων του ομίλου σε θέματα βιωσιμότητας, καθώς και τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα θέματα βιωσιμότητας επηρεάζουν την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση του ομίλου.
Περιεχόμενο πληροφόρησης
Προκειμένου να καταστούν χρήσιμες οι αναγκαίες, κατά τη νομοθεσία, πληροφορίες θα πρέπει να δημοσιοποιούνται με βάση συγκεκριμένα πρότυπα (προσθήκη άρ. 29β στην Οδηγία (ΕΕ) 2013/34/ΕΕ-άρ. 1 Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2064). Τα πρότυπα αυτά αξιώνουν πληροφορίες σχετικά:
(α) με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες: (i) το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής˙ (ii) την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή˙ (iii) τη βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων˙ (iv) τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία˙ (v) την πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης και (vi) την προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
(β) με συγκεκριμένους παράγοντες ανθρωπίνων κοινωνικών δικαιωμάτων: (i) την ίση μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες για όλους (συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων, της ισότητας της αμοιβής για εργασία ίσης αξίας, της κατάρτισης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων, της απασχόλησης και της ένταξης ατόμων με αναπηρία, των μέτρων κατά της βίας και παρενόχλησης στον χώρο εργασίας και της διαφορετικότητας)˙ (ii) τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της ασφαλούς απασχόλησης, του χρόνου εργασίας, των επαρκών μισθών, του κοινωνικού διαλόγου, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι, της ύπαρξης συμβουλίων εργαζομένων, των συλλογικών διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένης της αναλογίας των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, των δικαιωμάτων ενημέρωσης, διαβούλευσης και συμμετοχής των εργαζομένων, της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και της υγείας και ασφάλειας˙ (iii) τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών, των δημοκρατικών αρχών και των προτύπων που θεσπίζονται στον Διεθνή Χάρτη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε άλλες βασικές συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών˙
(γ) με συγκεκριμένους παράγοντες διακυβέρνησης: (i) τον ρόλο των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών οργάνων της επιχείρησης σε σχέση με θέματα βιωσιμότητας, της σύνθεσής τους, καθώς και της εμπειρογνωσίας και των δεξιοτήτων τους σε σχέση με την εκπλήρωση αυτού του ρόλου ή της πρόσβασης αυτών των οργάνων στην εν λόγω εμπειρογνωσία και τις εν λόγω δεξιότητες· (ii) τα κύρια χαρακτηριστικά των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και διαχείρισης κινδύνων της επιχείρησης, σε σχέση με τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και λήψης αποφάσεων· (iii) την επαγγελματική δεοντολογία και την επιχειρηματική νοοτροπία, συμπεριλαμβανομένης της καταπολέμησης της διαφθοράς και της δωροδοκίας, της προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και της ευημερίας των ζώων· (iv) τις δραστηριότητες και δεσμεύσεις της επιχείρησης που αφορούν την άσκηση της πολιτικής επιρροής της, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων εκπροσώπησης συμφερόντων· (v) τη διαχείριση και την ποιότητα των σχέσεων με τους πελάτες, τους προμηθευτές και τις κοινότητες που επηρεάζονται από τις δραστηριότητες της επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένων των πρακτικών πληρωμών, ιδίως σε ό,τι αφορά τις καθυστερημένες πληρωμές, σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Αυτοτελή, πάντως, πρότυπα, πρόκειται να εκδοθούν από την Επιτροπή όσον αφορά τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις-με περιορισμένο, προφανώς, σε σχέση με το ανωτέρω περιεχόμενο (προσθήκη άρ. 29γ§1 στην Οδηγία (ΕΕ) 2013/34/ΕΕ-άρ. 1 Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2064).
Ευθύνη για την παρεχόμενη πληροφόρηση
| Οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, η έκθεση διαχείρισης και η δήλωση εταιρικής διακυβέρνησης όταν παρέχονται χωριστά (και, αντίστοιχα, οι ενοποιημένες όμοιες) οφείλουν να παρέχουν συγκεκριμένη πληροφόρηση. Με βάση την εκάστοτε εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη οφείλουν να μεριμνούν (άρ. 33γ§1 Οδηγίας (ΕΕ) 2013/34/ΕΕ-όπως τροποποιήθηκε από το άρ. 1 Οδηγίας (ΕΕ) 2022/2064) ώστε τα μέλη των διοικητικών, διαχειριστικών και εποπτικών οργάνων μιας επιχείρησης, να υπέχουν συλλογική ευθύνη για να εξασφαλίσουν ότι τα ανωτέρω έγγραφα έχουν καταρτιστεί και δημοσιοποιηθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις της υφιστάμενης (και ευρωπαϊκής) νομοθεσία. Επίσης, με βάση τα ανωτέρω πρότυπα υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και τις συναφείς απαιτήσεις.
Η ανωτέρω αναφερόμενη Οδηγία διασφαλίζει την αρτιότητα, πληρότητα και αξιοποιήσιμο των πληροφοριών που οφείλουν οι υπόχρεες επιχειρήσεις να δημοσιοποιήσουν. Πληροφορίες που αναφέρονται στο ESG (παράγοντες περιβαλλοντικοί, ανθρωπίνων-κοινωνικών δικαιωμάτων και διακυβέρνησης). Καθώς, όμως, το GreenWashing «καλά κρατεί» απαιτούνταν συμπληρωματικές και αρκούντως διασφαλιστικές σχετικές ρυθμίσεις. Περί αυτού, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.
Γράφει ο Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το άρθρο Εκθέσεις Βιωσιμότητας αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στην ενότητα ESG και Επιχειρήσεις Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί Αποποίηση ευθύνης |