Διαφάνεια και Ταξινομία: Προσεγγίσαμε, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας, την έννοια και αξία των ESG κριτηρίων, την έννοια του Greenwashing καθώς και τις βασικές παραδοχές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας-όσον αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου. Συνειδητοποιήσαμε, στο ίδιο πλαίσιο, πως θα ήταν εξαιρετικά σημαντική η ύπαρξη ενός μηχανισμού που να προσδιορίζει τα κριτήρια με βάση τα οποία μια οικονομική δραστηριότητα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, με ασφάλεια, ως περιβαλλοντικά βιώσιμη. Ενός μηχανισμού που προστατεύει τους ιδιώτες επενδυτές και τους ανθρώπους της αγοράς από το Greenwashing. Ενός μηχανισμού που θα υπηρετεί, με επάρκεια, τη διαφάνεια.
Κανονισμός για την Ταξινομία/Taxonomy
Για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του αρχικού σχεδιασμού της, και προκειμένου να διασφαλισθούν οι κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού, θεσπίστηκε ο Κανονισμός (ΕΕ)2020/852 (Taxonomy/Ταξινομία).
Ο εν λόγω Κανονισμός θεσπίζει τα κριτήρια με βάση τα οποία μια οικονομική δραστηριότητα χαρακτηρίζεται περιβαλλοντικά βιώσιμη καθώς και ο βαθμός επίτευξής τους (αρ. 1§1). Σε πρακτικό, πάντως, επίπεδο δεν είναι παρά ένας μηχανισμός που προστατεύει τους ιδιώτες επενδυτές από το Greenwashing˙ ένας μηχανισμός που παρέχει τη δυνατότητα στους ανθρώπους της αγοράς να παρακολουθούν, με πραγματικούς δείκτες, τα θέματα που ο ίδιος πραγματεύεται.
Ο συγκεκριμένος Κανονισμός θέτει, για την επίτευξη των στόχων του, συγκεκριμένα κριτήρια και συγκεκριμένες απαιτήσεις γνωστοποίησης, όσον αφορά τη βιωσιμότητα. Σκοπός του ο εντοπισμός των βιώσιμων επενδυτικών ευκαιριών από μέρους των επενδυτών, η καταγραφή της πλήρωσης (ή μη) των ESG κριτηρίων από μέρους των υποψήφιων πιστωτών-κατά κανόνα πιστωτικών ιδρυμάτων καθώς και, γιατί όχι, η αξιολόγηση από μέρους των καταναλωτών της πλήρωσης των αντίστοιχων κριτηρίων.
Πεδίο εφαρμογής
Ο ανωτέρω Κανονισμός εφαρμόζεται, μεταξύ άλλων, στους συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίοι διαθέτουν χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Επίσης, στις επιχειρήσεις που υπόκεινται στην υποχρέωση μη χρηματοοικονομικής κατάστασης ή ενοποιημένης μη χρηματοοικονομικής κατάστασης (αρ. 1§2). Οι υπόχρεες σε δημοσίευση τέτοιων βιώσιμων (:μη χρηματοοικονομικών) πληροφοριών επιχειρήσεις είναι, μεταξύ άλλων, «1. Οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, εκτός από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι οντότητες δημοσίου συμφέροντος» καθώς επίσης και «1. Οι μητρικές επιχειρήσεις μεγάλου ομίλου…» (αρ. 19α και 29α Οδηγίας 2013/34/ΕΕ).
Οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται να περιλαμβάνουν στην Έκθεση (και, αντίστοιχα, στην ενοποιημένη Έκθεση) Διαχείρισης σαφώς αναγνωρίσιμες (άρ. 8§3) πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση των επιπτώσεων της επιχείρησης (και αντίστοιχα του Ομίλου) σε θέματα βιωσιμότητας. Επίσης τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα θέματα βιωσιμότητας επηρεάζουν την εξέλιξη, τις επιδόσεις και τη θέση της επιχείρησης (και αντίστοιχα του Ομίλου).
Να σημειωθεί, βέβαια, πως μολονότι δεν καλύπτει ο εν λόγω Κανονισμός το σύνολο των επιχειρήσεων, στο μέγιστο δυνατό αριθμό τους στοχεύει. Τούτο, εξάλλου, προκύπτει από το ίδιο το περιεχόμενό του [Σκέψη(15)]: «Η θέσπιση κριτηρίων για τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες ενδέχεται να ενθαρρύνει τους οικονομικούς φορείς που δεν καλύπτονται από τον παρόντα Κανονισμό, σε οικειοθελή βάση, να δημοσιεύουν και να δημοσιοποιούν στοιχεία στους ιστοτόπους τους σχετικά με τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες που ασκούν. Οι εν λόγω πληροφορίες …θα διευκολύνουν επίσης τους εν λόγω οικονομικούς φορείς να αντλούν χρηματοδότηση για τις περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητές τους».
Περιβαλλοντικοί Στόχοι
Οι περιβαλλοντικοί στόχοι που υιοθετούνται από τον συγκεκριμένο Κανονισμό (άρ. 9) είναι:
- (α) ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής˙
- (β) η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή˙
- (γ) η βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και θαλάσσιων πόρων˙
- (δ) η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία˙
- (ε) η πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης και
- (στ) η προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.
Κριτήρια περιβαλλοντικά βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων
Προκειμένου να προσδιορισθεί ο βαθμός στον οποίο μια επένδυση είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη, αξιολογείται αν (αρ. 3): (α) συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη ενός ή περισσοτέρων από τους (αμέσως ανωτέρω αναφερόμενους) περιβαλλοντικούς στόχους, (β) δεν επιβαρύνει σημαντικά κανέναν από τους εν λόγω περιβαλλοντικούς στόχους, (γ) ασκείται σύμφωνα με τις ελάχιστες διασφαλίσεις που προβλέπονται στον εν λόγω Κανονισμό (:αρ. 18) και (δ) συμμορφώνεται προς τα τεχνικά κριτήρια που, κατά τον Κανονισμό, θεσπίζει η Επιτροπή.
Διαφάνεια
Σημαντική αξίωση του ανωτέρω Κανονισμού αποτελεί η διαφάνεια (ενδ.: αρ. 5-8).
Υποχρέωση, κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία, δημοσίευσης μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών έχουν οι επιχειρήσεις που υπόκεινται στο ρυθμιστικό πεδίο των άρ. 19α ή 29α της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ. Οι εν λόγω επιχειρήσεις υποχρεούνται (αρ. 8 §1) να περιλαμβάνουν στη μη χρηματοοικονομική κατάσταση τους (ή, κατά περίπτωση, στην ενοποιημένη μη χρηματοοικονομική κατάσταση τους) πληροφορίες για τον τρόπο και τον βαθμό στον οποίο οι δραστηριότητες της επιχείρησης συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες (:κατ’ αρ. 3 και 9) του εν λόγω κανονισμού.
Υποχρεούνται, ειδικότερα, οι εν λόγω μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις να γνωστοποιούν (αρ. 8 §2): (α) το ποσοστό του κύκλου εργασιών τους από προϊόντα ή υπηρεσίες που συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες (κατ’ 3 και 9 του ανωτέρω Κανονισμού) και (β) το ποσοστό των κεφαλαιουχικών δαπανών τους και την αναλογία των λειτουργικών δαπανών τους που σχετίζονται με περιουσιακά στοιχεία ή διαδικασίες που συνδέονται με οικονομικές δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται ως περιβαλλοντικά βιώσιμες (κατ’ 3 και 9 του ανωτέρω Κανονισμού).
Σημαντικό, πάντως, να σημειωθεί πως οι αμέσως ανωτέρω επιχειρήσεις, υποχρεούνται (αρ. 8 §3) σε δημοσίευση ξεχωριστής έκθεσης που θα εμπεριέχει τις εν λόγω πληροφορίες.
Ο Κανονισμός για την Ταξινομία θεσπίστηκε για να επιτελέσει εξαιρετικά υψηλούς στόχους: να προσδιορίσει, μεταξύ άλλων, τα κριτήρια με βάση τα οποία μια οικονομική δραστηριότητα είναι περιβαλλοντικά βιώσιμη˙ να προστατεύσει τους ανθρώπους της αγοράς αλλά και τους ιδιώτες επενδυτές από το Greenwashing˙ να διαφυλάξει τη διαφάνεια. Φαίνεται, ήδη, πως κινείται, με επάρκεια, προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση. Γράμμα κενό όμως θα κατέληγε στην περίπτωση που οι πληροφορίες που θα εδημοσιοποιούντο δεν βασίζονταν σε συγκεκριμένα πρότυπα και δεν ήταν πιστοποιημένες από καθ’ ύλη αρμόδιους-εγνωσμένης αξιοπιστίας τρίτους. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-
Γράφει ο Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το άρθρο Διαφάνεια και Ταξινομία αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στην σχετική ενότητα ESG και Επιχειρήσεις
Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί Αποποίηση ευθύνης