ΆρθραΚορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Η υποχρέωση διατήρησης των θέσεων εργασίας

Κορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Η εξειδίκευση (και αντιφάσεις) της υποχρέωσης διατήρησης θέσεων εργασίας

Με καταιγιστικούς ρυθμούς συνεχίζεται η έκδοση νομοθετικών κειμένων που σχετίζονται με την τρέχουσα πανδημία. Κεντρική στόχευση; Η υποστήριξη της επιβίωσης των επιχειρήσεων και η διασφάλιση θέσεων εργασίας. Με πρόσφατη αρθρογραφία μας επιχειρήσαμε την (απο)κωδικοποίηση των βασικότερων από αυτές.  Ήδη έχουμε μια νεότερη, συμπληρωματική και ξεχωριστά σημαντική, Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Εργασίας. Βασικό αντικείμενό της; Η διασφάλιση, και πάλι, των θέσεων εργασίας. Η λογική που τη διαπνέει είναι και εκείνη των προγενέστερων, σχετικών, νομοθετημάτων: «Σε βοηθώ να συνεχίσεις να υπάρχεις, υποχρεούσαι όμως να διασφαλίσεις τις θέσεις εργασίας της επιχείρησής σου».

Πιο συγκεκριμένα:

Εκδόθηκε η (πολυαναμενόμενη) υπ’ αριθμ.  13564/Δ1.4770/30.3.20 Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΦΕΚ τ. Β’ 1161/3.4.20) με την οποία αποσαφηνίζονται κρίσιμα, ανοικτά μέχρι πρότινος, θέματα. Σημαντικότερο μέλημά της αποτελεί η απαγόρευση των απολύσεων.

 

Ι. Απαγόρευση απολύσεων

1. Ποιους καταλαμβάνει;

Για τις επιχειρήσεις που έχει ανασταλεί/απαγορευθεί η λειτουργία τους με απόφαση Δημόσιας Αρχής ισχύει απαγόρευση απολύσεως ήδη από 18.3.2020 (άρθρο ενδέκατο §1 ΠΝΠ 20.3.20.

Η  απαγόρευση απολύσεων  δεν καταλαμβάνει το σύνολο των υπολοίπων επιχειρήσεων. Εκείνες μόνον που έχουν χαρακτηριστεί ως πληττόμενες βάσει του κύριου (ή του δευτερεύοντος υπό προϋποθέσεις ΚΑΔ τους)-και  αξιοποιούν νομοθετικές ευχέρειες που έχουν παρασχεθεί στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας. Των ευχερειών, ειδικότερα:

(α) της αναστολής συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους

(β) της τηλεργασίας για (έως) το 10% των εργαζομένων των οποίων έχουν αναστείλει τη σύμβαση εργασίας τους

(γ) του προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας (μορφή εκ περιτροπής εργασίας) και

(δ) της μεταφορά προσωπικού τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

 

2. Υποχρέωση διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας»; Τι περιλαμβάνει;

2.1. Οι ανωτέρω (υπό 1) επιχειρήσεις  υποχρεούνται, για όσο χρόνο κάνουν χρήση του μέτρου να διατηρήσουν, τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας. Κι ακόμα περισσότερο: τους ίδιους εργαζόμενους και με τους ίδιους όρους εργασίας. Η συγκεκριμένη υποχρέωση εξειδικεύεται σε ρητή απαγόρευση καταγγελίας συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους. Σε περίπτωση περίπτωση πραγματοποίησης μιας τέτοιας καταγγελίας, αυτή είναι άκυρη. Από τη συγκεκριμένη ρύθμιση εξαιρείται η λύση συμβάσεων εργασίας με οικειοθελή αποχώρηση και λόγω συνταξιοδότησης.

2.2. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Έντονη ανασφάλεια δικαίου δημιουργείται από το γεγονός ότι μετά την ανωτέρω ΥΑ,  δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με βεβαιότητα ποιον αριθμό θέσεων εργασίας είναι υποχρεωμένες να διατηρήσουν οι επιχειρήσεις που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους στο πλαίσιο των συγκεκριμένων μέτρων.

Ειδικότερα:

Σύμφωνα με προγενέστερη ρύθμιση (άρθρο 1 §5 του κεφ. Α2 της υπ΄αριθμ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (ΦΕΚ Β’ 1078/28-3-2020) οι επιχειρήσεις-εργοδότες που αναστέλλουν συμβάσεις εργασίας εργαζομένων τους για 45 ημέρες έχουν, επίσης, την υποχρέωση διατήρησης «ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας». Στη έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» δεν περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής (βεβαίως και οι οικειοθελώς αποχωρούντες και οι συνταξιοδοτουμένοι)  .

Αντίθετα, στην εισαγωγικώς αναφερόμενη ΥΑ στην έννοια «του ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας» περιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου, των οποίων η σύμβαση λήγει μετά τη έναρξη της αναστολής συμβάσεων εργασίας συναδέλφων τους.

Κι όλα τούτα, παρά το γεγονός πως και τα δυο νομοθετήματα μοιάζουν αλληλοεπικαλυπτόμενα. Μολονότι βέβαια θα μπορούσε να υποστηριχθεί η άποψη πως η πλέον πρόσφατη (και ειδικότερη) ΥΑ υπερισχεύει…

 

3. Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εδώ:

Η ΠΝΠ/20.3.20 προέβλεπε (άρθρο ενδέκατο παρ.2.Α.γ): Οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της αναστολής των συμβάσεων εργασίας (μέρους ή του συνόλου) του προσωπικού τους, υποχρεούνται (μετά τη λήξη της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους), να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής. Εν ολίγοις: Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν ήταν δυνατό να κάνουν απολύσεις: (α) για 45 ημέρες (ο χρόνος της αναστολής) και (β) για ακόμα 45 ημέρες.

Η συγκεκριμένη απόφαση αναφέρεται σε απαγόρευση απολύσεων για το πρώτο 45ήμερο και όχι και για το επόμενο (45ήμερο). Είναι προφανές όμως πως, νομοθετικά, υπερισχύει η ρύθμιση της ΠΝΠ/20.3.20.

 

ΙΙ. Αναλυτικότερα το περιεχόμενο της συγκεκριμένης ΥΑ

1. Επιχειρήσεις που επιβάλλουν τηλεργασία στους εργαζομένους τους

• • Αφορά: Επιχειρήσεις-εργοδότες που λάβουν μονομερώς την απόφαση για τηλεργασία, όσον αφορά εργαζομένους τους για τους οποίους δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη ή συμφωνία.
  • Σε εφαρμογή: Της ευχέρειας που παρέχεται από την ΠΝΠ/11.3.20-άρθρο 4 §2-όπως ισχύει
  • Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται να υποβάλλουν, μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού, στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

2. Επιχειρήσεις που απασχολούν με τηλεργασία (έως) το 10% των εργαζομένων τους των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή

• • Αφορά: Επιχειρήσεις-εργοδότες που (σωρευτικά):

(α) ανήκουν στις πληττόμενες επιχειρήσεις [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) θα συμφωνήσουν με εργαζομένους τους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, την παροχή εργασίας με τηλεργασία-για την κάλυψη όμως πρόσκαιρων αναγκών της επιχείρησης.

• Ισχύοντα:

(α) Οι εργαζόμενοι με τους οποίους θα συμφωνηθεί η τηλεργασία, στην περίπτωση αυτή, δεν είναι δυνατό να υπερβαίνουν, κατ’ ανώτατο όριο, το 10% των εργαζομένων των οποίων οι συμβάσεις τελούν σε αναστολή.

(β) Η παρ. 3 του άρθρου 4 του κεφαλαίου Α.2 της ανωτέρω (υπό 2.1.) κοινής υπουργικής απόφασης.

• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται να δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ την πρόσκαιρη αυτή τηλεργασία, πριν την έναρξη πραγματοποίησης της.

 

3. Επιχειρήσεις που λειτουργούν με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας

• • Αφορά Επιχειρήσεις-εργοδότες που (σωρευτικά):

(α) ανήκουν στις πληττόμενες επιχειρήσεις [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) επιλέξουν να θέσουν σε εφαρμογή σύστημα εργασίας με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας κατά το οποίο: α. με περίοδο αναφοράς τον μήνα, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες, συνεχόμενα ή διακεκομμένα, και β. ανά εβδομάδα εντάσσεται σε αυτόν τον τρόπο οργάνωσης τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης

• Σε εφαρμογή: Του άρθρου ένατου παρ. 1, 2 της ΠΝΠ/20.3.2020 (ΦΕΚ Α ́ 68),
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

4. Επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει συμβάσεις εργασίας κάποιων εργαζομένων και, κατά τα λοιπά, επιλέγουν λειτουργία με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή μεταφοράς προσωπικού σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενοι στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) έχουν αναστείλει τις συμβάσεις εργασίας κάποιων εργαζομένων τους και

(γ) επιλέξουν, κατά τα λοιπά, (αξιοποιώντας) τη λειτουργία τους με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή να μεταφέρουν κάποιους εργαζομένους τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου.

• Σε εφαρμογή: Της παρ. 3 του άρθρου 1 του κεφαλαίου Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

5. Επιχειρήσεις που επιλέγουν τη μεταφορά εργαζομένων τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) Κάθε εργοδότη ο οποίος, στο πλαίσιο του ότι η επιχειρηματική δραστηριότητά του πλήττεται σημαντικά λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινομένου του κορωνοϊού-COVID 19, βάσει ΚΑΔ κύριας δραστηριότητας ή δευτερεύουσας βάσει των ακαθάριστων εσόδων έτους 2018, οριζόμενων από το Υπουργείο Οικονομικών ή του ότι τελεί υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του και

(β), μεταφέρει προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου, κατόπιν σχετικής μεταξύ τους συμφωνίας, και για όσο χρόνο υπάγεται στους σχετικούς ΚΑΔ

• Σε εφαρμογή: του άρθρου δέκατου της από 20.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α ́ 68)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού της μεταφοράς να το δηλώσει στο ΕΡΓΑΝΗ.

 

6. Επιχειρήσεις πληττόμενες που επιλέγουν λειτουργία με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή μεταφορά προσωπικού σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου

• • Αφορά:

(α) επιχειρήσεις που ανήκουν στις πληττόμενες [όπως προσδιορίζονται στο κεφάλαιο Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)] και για όσο χρόνο πλήττονται, υπαγόμενες στους σχετικούς ΚΑΔ,

(β) επιλέξουν, κατά τα λοιπά, (αξιοποιώντας) τη λειτουργία τους με Προσωπικό Ασφαλούς Λειτουργίας ή να μεταφέρουν κάποιους εργαζομένους τους σε άλλες εταιρείες του ίδιου Ομίλου,

• Σε εφαρμογή: της παρ. 3 του άρθρου 1 του κεφαλαίου Α.2. της αρ. πρωτ. 12998/232/23-3-2020 ΚΥΑ (Β’ 1078/28-3-2020)
• Ενημέρωση ΕΡΓΑΝΗ: Οι ανωτέρω επιχειρήσεις-εργοδότες, υποχρεούνται μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του επόμενου μήνα από την εφαρμογή του μέτρου αυτού της μεταφοράς να το δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ.

Όπως και εισαγωγικά αναφέρθηκε επιχειρήσαμε, με πρόσφατη αρθρογραφία μας, την αποκωδικοποίηση της πρόσφατης, πολυδαίδαλης και σχετικής με την πανδημία νομοθεσίας. Ενδεικτικά:

• 10+20 Απαντήσεις Για Την Εργασία Σε Επιχειρήσεις Που Πλήττονται Ή Έχει Ανασταλεί Η Λειτουργία Τους
• Κορωνοϊός: Αόρατος(;) Εχθρός Των Θέσεων Εργασίας (:Μέτρα Αποτροπής Των Απολύσεων)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ένας + Ένας Δεκάλογοι Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Τους Σχέσεις (:«Κακοτοπιές» Και «Business Opportunities»)
• Κορωνοϊός Και Επιχειρήσεις: Ο Δεύτερος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις
• Κορωνοϊός και Επιχειρήσεις: Ο Πρώτος Δεκάλογος Για Τη Λειτουργία Τους Και Τις Εργασιακές Σχέσεις 

 

Η συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση έρχεται να καλύψει κάποια από τα υφιστάμενα (ήδη επισημασμένα στην ανωτέρω αρθρογραφία) κενά.

Είναι αλήθεια πως δεν αποφεύγει τη δημιουργία νέων προβληματισμών. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει πως αποδεικνύεται συνεπής με την (ενδεδειγμένη) απόφαση και σταθερή πολιτική για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας.

Πάντοτε χρήσιμων και, υπό τις παρούσες συνθήκες, για την «επόμενη μέρα» πολύτιμων.

Σταύρος Κουμεντάκης
Managing Partner

 

Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Αναλυτικά.