Στην ενότητα Γενική Συνέλευση ΑΕ μέσα από μια σειρά από άρθρα αναπτύσσουμε και έχουμε την ευκαιρία να κατανοήσουμε τη σημασία που έχει το κορυφαίο αυτό όργανο για μια Ανώνυμη Εταιρεία. Την αναγόρευσή της, μάλιστα, ως το ανώτατο εταιρικό όργανο. Οι μέτοχοι κάθε ΑΕ άλλοτε υποχρεούνται κι άλλοτε δικαιούνται να συνέλθουν σε ΓΣ. Τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων διαφοροποιούνται, κατά περίπτωση. Περί αυτών το παρόν!
Ο διαχωρισμός των ειδών των Γενικών Συνελεύσεων | Η Ρύθμιση
Ο συγκεκριμένος διαχωρισμός των ειδών των Γενικών Συνελεύσεων εισήχθη σχετικά πρόσφατα (άρ. 119 ν. 4548/2018) στην εθνική έννομη τάξη. Ο προϊσχύων νόμος (:ν. 2190/1920) δεν περιελάμβανε αντίστοιχη ρύθμιση. Όπως, όμως, γινόταν δεκτό από τη νομολογία, η διάκρισή της από την έκτακτη προέκυπτε από τη γενικότερη οικονομία του νόμου. Στηριζόταν στο περιεχόμενο της ημερήσιας διάταξης-στις αρμοδιότητες, δηλ., που καλούνταν, εκείνη, να ασκήσει. Όπως, μάλιστα, έκτοτε γινόταν δεκτό, η ΓΣ έχει μεν ενιαία δικαιοδοσία, διακρίνεται όμως η αρμοδιότητά της σε τακτική και έκτακτη. Ως τακτική ΓΣ θεωρούνταν εκείνη που συνερχόταν εντός έξι, το πολύ, μηνών από τη λήξη της εταιρικής χρήσης στην έδρα της ΑΕ, με αρμοδιότητα τη λήψη απόφασης επί των θεμάτων, τα οποία, κατά νόμο, υποχρεωτικά υποβάλλονται σε αυτήν μετά από κάθε χρήση. Μεταξύ αυτών, η έγκριση οικονομικών καταστάσεων και η διάθεση των κερδών (2182/2013 ΑΠ και 132/2017, αμφότερες σε ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
Τις εν λόγω παραδοχές της νομολογίας, για τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων ήρθε να επιβεβαιώσει και ρητά ο ν. 4548/2018 (άρ. 119):
Τακτική ΓΣ Vs Έκτακτη ΓΣ
Τακτική ΓΣ
Όπως, ήδη, ανωτέρω σημειώθηκε, η ΓΣ έχει ενιαία δικαιοδοσία, η αρμοδιότητά της δε, μόνον, διακρίνεται σε τακτική και έκτακτη. Στο πλαίσιο αυτό, ο ν. 4548/2018 καθορίζει την έννοια της τακτικής ΓΣ –διακρίνοντάς της από την έκτακτη- στη βάση: (α) του χρόνου εντός του οποίου συνέρχεται και (β) της αποκλειστικής αρμοδιότητάς να λάβει αποφάσεις επί ορισμένων ζητημάτων της ΑΕ (άρ. 119 §1 εδ. α΄).
Η τακτική ΓΣ «…συνέρχεται υποχρεωτικά τουλάχιστον μία φορά κάθε εταιρική χρήση, το αργότερο έως τη δέκατη (10η) ημερολογιακή ημέρα του ένατου μήνα μετά τη λήξη της εταιρικής χρήσης…». Κατά τα τελευταία, όμως, έτη (:2020 έως 2023-αρχικά εξαιτίας της πανδημίας) η συγκεκριμένη προθεσμία παρατάθηκε για 50 ημέρες. Παρατάθηκαν όμως, αντίστοιχα, και οι προθεσμίες που συνδέονται με την υποβολή πρακτικών συνελεύσεων των μετόχων και των εγκεκριμένων οικονομικών καταστάσεων στο Γ.Ε.ΜΗ. (άρ. 61 §3 ν. 4722/2020, άρ. 56 ν. 4825/2021, άρ. 21 ν. 4965/2022, άρ. 18 5055/2023)
Παρά την ως άνω ρητή (απώτατη) προθεσμία διενέργειάς της, τυχόν εκπρόθεσμη ΓΣ δεν έχει ως αποτέλεσμα οι αποφάσεις της να πάσχουν από κάποιο νομικό ελάττωμα. Ωστόσο, ο νόμος επιφυλάσσει, στην περίπτωση αυτή, ποινικές κυρώσεις σε βάρος εκείνων που, μολονότι υποχρεούνταν, δεν συγκάλεσαν έγκαιρα την τακτική ΓΣ (άρ. 180 §1 ν. 4548/2018).
Η τακτική ΓΣ είναι αποκλειστικά αρμόδια να αποφασίσει: (i) για την έγκριση των ετήσιων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που όπως επισημαίνεται, αποτελεί την «ουσία» της τακτικής ΓΣ (βλ. Αιτ. Έκθεση ν. 4548/2018 επί του άρ. 119) και (ii) για την εκλογή ελεγκτών (όταν τούτο απαιτείται από τον νόμο). Τα σχετικά θέματα (ή, κατά περίπτωση, μόνον η έγκριση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων) πρέπει να αναγράφονται στην ημερήσια διάταξη της τακτικής ΓΣ.
Η τακτική ΓΣ είναι, ωστόσο, αποκλειστικά αρμόδια και για κάποια ακόμα θέματα. Συγκεκριμένα:
(i) Για τη χορήγηση αμοιβών σε μέλη του ΔΣ (άρ. 109 ν. 4548/2018) και
(ii) Για τη λήψη απόφασης (πάντως συμβουλευτικού χαρακτήρα) επί της έκθεσης αποδοχών του τελευταίου οικονομικού έτους (άρ. 112 §3).
Σε κάθε περίπτωση, η τακτική ΓΣ είναι δυνατό να αποφασίσει, παράλληλα, και για οποιοδήποτε άλλο θέμα αρμοδιότητάς της. Μάλιστα, ακόμη και για θέματα τα οποία δεν είναι εγγεγραμμένα στην ημερήσια διάταξή της. Υπό την προϋπόθεση, όμως, πως η ΓΣ είναι καθολική και κανένας από τους μετόχους δεν αντιλέγει. Η σημασία της τακτικής ΓΣ επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι ο χρόνος διενέργειάς της λειτουργεί και ως χρονικό ορόσημο για σειρά σημαντικών, για την ΑΕ, δεδομένων και ενεργειών. Συγκεκριμένα:
(i) Η θητεία των μελών ΔΣ παρατείνεται έως τη λήξη της προθεσμίας, εντός της οποίας πρέπει να συνέλθει η αμέσως επόμενη τακτική ΓΣ και έως τη λήψη της σχετικής απόφασης (άρ. 85 §1 εδ. γ΄).
(ii) Οι εταιρείες δημοσιοποιούν τις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων και τυχόν συμβάσεις με συνδεδεμένα μέρη στην επόμενη τακτική ΓΣ (άρ. 97 §1 εδ. γ΄).
(iii) Ύστερα από αίτηση των μετόχων που εκπροσωπούν -τουλάχιστον- το 1/20 του μετοχικού κεφαλαίου, το ΔΣ οφείλει να παρουσιάσει στην τακτική ΓΣ τα ποσά και κάθε άλλη παροχή, που έλαβε (κατά την τελευταία διετία) από οποιαδήποτε αιτία ή σύμβαση με την ΑΕ, κάθε μέλος του ΔΣ και οι διευθυντές της ΑΕ (άρ. 141 §6 εδ. γ΄).
(iv) Η ΑΕ θέτει στη διάθεση των μετόχων της τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της καθώς και τις σχετικές εκθέσεις του διοικητικού συμβουλίου και των ελεγκτών, δέκα (10) ημέρες πριν από την τακτική ΓΣ (άρ 123 §1).
(v) Οι ΑΕ δημοσιεύουν στο Γ.Ε.ΜΗ.: τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, την έκθεση διαχείρισης και τη γνώμη του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας (όπου απαιτείται) μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους από την τακτική ΓΣ (άρ. 149 §1 εδ. α΄).
Έκτακτη ΓΣ
Κάθε ΓΣ που δεν είναι τακτική, θεωρείται έκτακτη. Η έκτακτη ΓΣ συνέρχεται εκτάκτως οποτεδήποτε το ΔΣ –ή η μειοψηφία των μετόχων (άρ. 121 §2)– κρίνει τούτο σκόπιμο ή αναγκαίο (άρ. 113 §2 ν. 4548/2018).
Η έκτακτη ΓΣ μπορεί να αποφασίσει για κάθε θέμα της αρμοδιότητας της ΓΣ, εκτός από εκείνα εκείνων για τα οποία έχει αποκλειστική αρμοδιότητα η τακτική, κατά τα άνω, ΓΣ.
Καταστατική ΓΣ Vs Συνήθης ΓΣ
Καταστατική ΓΣ
Καταστατική ΓΣ κατά τον νόμο (άρ. 119 §3) είναι εκείνη που συγκαλείται για να τροποποιήσει το καταστατικό ή να λάβει αποφάσεις, για τις οποίες απαιτείται -εκ του νόμου- αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Η καταστατική ΓΣ είναι δυνατό να είναι τακτική ή έκτακτη (άρ. 119 §3).
Συνήθης ΓΣ
Από την καταστατική ΓΣ αντιδιαστέλλεται η συνήθης ΓΣ. Τούτη είναι η ΓΣ που λαμβάνει αποφάσεις με απλή απαρτία και πλειοψηφία.
Ο χαρακτηρισμός μιας ΓΣ ως καταστατικής ή συνήθους εξαρτάται από τα θέματα της ημερήσιας διάταξής της και, συγκεκριμένα, τα ποσοστά απαρτίας και πλειοψηφίας που απαιτεί η λήψη απόφασης για καθένα από αυτά. Ως εκ τούτου, μία ΓΣ είναι δυνατό να είναι καταστατική ως προς ορισμένα θέματά της και συνήθης ως προς τα υπόλοιπα.
ΓΣ Σε Περίπτωση Μείωσης Ενεργητικού
Η φερεγγυότητα των ΑΕ αποτελεί (και ορθά) ένα από τα βασικά μελήματα του νομοθέτη. Όταν το ενεργητικό της ΑΕ υπολείπεται του ½ του μετοχικού της κεφαλαίου αξιολογείται ότι υφίσταται σημαντική ένδειξη πιθανής μελλοντικής αφερεγγυότητας. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα πρέπει να αποφευχθεί, αυτονοήτως, για την προστασία των συναλλασσομένων και των μετόχων της ΑΕ. Ο νόμος (:άρ. 119 §4) προβλέπει, για την περίπτωση αυτή, πως το ΔΣ υποχρεούται να συγκαλέσει ΓΣ, μέσα σε προθεσμία έξι μηνών από τη λήξη της εταιρικής χρήσης, με θέμα τη λύση της εταιρείας ή την υιοθέτηση άλλου μέτρου για την εξυγίανσή της (λ.χ. μείωση μετοχικού κεφαλαίου). Εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της ΑΕ η λήψη της ενδεδειγμένης, κατά την κρίση της, απόφασης.
Εάν το εξάμηνο παρέλθει άπρακτο ή η ΓΣ συγκληθεί εκπρόθεσμα, τα μέλη του ΔΣ φέρουν ποινική (άρ. 180 §1) και αστική (άρ. 102 §1) ευθύνη. Περαιτέρω, σε περίπτωση άρνησης ή παράλειψης του ΔΣ να συγκαλέσει την ανωτέρω ΓΣ υποχρεούνται να το πράξουν οι ελεγκτές της ΑΕ.
ΑΕ Με Εισηγμένες Κινητές Αξίες Σε ΠΜΔ
Ανώνυμες Εταιρείες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί σε πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης (ΠΜΔ) δικαιούνται (άρ. 119 §5) να υπαχθούν, με σχετική καταστατική πρόβλεψη, σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις του νόμου για τις ΑΕ. Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις είναι δυνατό να αφορούν (συνολικά και όχι εν μέρει) «τη σύγκληση, συνεδρίαση, συμμετοχή των μετόχων, λήψη αποφάσεων, καθώς και την άσκηση άλλων μετοχικών δικαιωμάτων σε ΓΣ εταιρειών με μετοχές εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά».
Ο νόμος προσδιορίζει, με τρόπο συγκεκριμένο, τα είδη των Γενικών Συνελεύσεων. Αντίστοιχα, και με περισσή αυστηρότητα, θέματα που αφορούν τη σύγκληση, τα πρόσωπα που δικαιούνται να συμμετάσχουν, τον τρόπο λήψης και ισχύ των αποφάσεών τους καθώς και κάθε, σχετικό με αυτές, θέμα. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-
Γράφει ο Σταύρος Κουμεντάκης Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το άρθρο Τα Είδη Των Γενικών Συνελεύσεων αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Περισσότερα σχετικά άρθρα μπορείτε να διαβάσετε στην ενότητα «Νόμος 4548/2018 Ανώνυμες Εταιρείες». Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο-με business view, πάντα, προσέγγιση, του νόμου για τις ΑΕ.
Η πληροφόρηση που εμπεριέχεται στο παρόν άρθρο δεν συνιστά (ούτε και έχει σκοπό να αποτελέσει) νομική συμβουλή. Μια τέτοια νομική συμβουλή είναι δυνατό να παρασχεθεί μόνον από αρμόδιο δικηγόρο ο οποίος θα λάβει υπόψη του το σύνολο των δεδομένων που θα του εκθέσετε για την υπόθεσή σας. Διαβάστε περισσότερα περί Αποποίηση ευθύνης